21-12-2012

Op Toene

Maandelijks verschijnt in maandblad Buurtvereniging “Ons Belang” Haren (aangesloten de afdeling volkstuinen) een stukje afkomstig van Lydia Becker(samen met haar man tuinder) over het wel en wee van de tuinders, teneinde op deze wijze mensen enthousiast te maken voor de moestuin, met als titel "Op Toene".
Ik heb haar toestemming het stukje op mijn weblog te plaatsen.


OP TOENE in JANUARi


Er lag nog een sneeuwlaagje halverwege december, toen ik even een kijkje ging nemen op het tuincomplex. Het was waterkoud en de grond was een beetje sompig. U weet wel, eerst een beetje ontdooid, dus modderig. Toch vroor het weer een beetje want de grassprietjes op het pad waren wit berijpt. Over de landjes lagen ook dunne lagen sneeuw, hoewel de ondergrond duidelijk herkenbaar was. Alleen op de wat hoger gelegen gedeelten was die sneeuw nog wit. Waar het water nog niet had kunnen afvloeien, was het verworden tot een waterige grijze brij.
Ik speurde automatisch naar pootafdrukken en andere signalen die de aanwezigheid van dieren op de tuinen zouden verraden. Het was immers denkbaar dat een hongerige ree zich had herinnerd dat er eerder in het tuinseizoen lekkere hapjes te halen waren: boontjes, sla. En er stonden nu toch ook nog wel smakelijke etenswaren boven de grond. Spruitjes, boerenkool, prei. Je zou er toch trek van krijgen als ree zijnde.
Maar het enige dat ik kon herkennen waren de afdrukken van een reigerpoot. Drie lange tenen in de bevroren grijze sneeuwpap. Hij had duidelijk een poosje rondgewandeld over de tegels tussen de omgespitte plantbedden en was later naar een ander landje gevlogen, want daar zag ik ze weer, die drietenige printen. Zonder verbinding met die van het eerste landje. Of zouden ze van twee reigers zijn geweest? Het is moeilijk om de juiste conclusie te trekken. Gelukkig hoef ik hier geen wetenschap te bedrijven en bewijzen te leveren. Daar was het toch ook net een beetje te koud voor. 

Ze waren er zeker wel hoor, die dieren die ik niet zag. 

Tussen het struikgewas net buiten het tuincomplex zullen vast egels een plekje hebben gevonden om een dutje te doen onder de afstervende hoge grassoorten en de afgevallen bladeren. Maar egels gaan pas echt in winterslaap als het ongeveer 6 graden vriest.
Konijnenkeutels heb ik deze keer niet gevonden, maar ik weet dat er wel konijnen zijn op en rondom het tuincomplex. Waar zouden die hun holletjes hebben? Gek eigenlijk dat ik in onze omgeving wel eens een konijn heb gezien, maar nog nooit een konijnenhol heb ontdekt.
In de bodem hebben de mollen zich dieper ingegraven dan in de zomer. Mollen moeten per dag wel 100 gram insecten eten om in leven te blijven. Eigenlijk zijn ze de hele dag bezig met eten zoeken. Want ze hebben van nature geen vetlaagje en ook geen reserve voorraadjes. En die insecten zitten ’s winters ook dieper in de grond. Het kost een mol ’s winters dan ook meer moeite om zijn voedsel te vinden; hij moet dan veel meer aarde verplaatsen. Daarom zijn er in de winter meer molshopen te ontdekken.
Ook in de sloten proberen dieren de winter door te komen. Kikkers, salamanders, geelgerande waterkevers, zoetwatermossels en allerhande zeer klein watergrut verschuilen zich diep in de modderbodem en overleven zo de winterse koude.

Ik liep er niet helemaal alleen. De heer Bolt was net bezig een grote kruiwagen vol met boerenkool naar zijn auto te rijden toen ik langskwam.
Een prima idee: de vorst was er lekker overheen geweest. En dan smaakt boerenkool altijd het beste, zeggen de kenners. Ik merkte op dat Bolt nog niet alle bladen van de stronk had afgehaald. Die zaten allemaal nog vast aan de stam. Reuze handig. Zo kun je veel boerenkool vervoeren met weinig moeite. En het arbeidsintensieve werk – het verwijderen van de bladnerven en het snijden van de boerenkool-bladeren - lekker thuis doen in je behaaglijke keuken.

Er was trouwens best wat te beleven hoor, in je eentje op die tuinen, zo helemaal buiten het seizoen. Het was er rustig, maar niet helemaal stil. Er vlogen een paar vogels rond. Een troep andere vogels steeg met ruisende wiekslag op toen ik naderde. Af en toe klonk het krassende geluid van kraaien of kauwtjes vanuit de omliggende bomenpartijen; door de kou droeg het geluid verder en klonk dat veel indringender dan normaal.
Op een aantal tuinen waren al grote delen voorbereid voor het volgende seizoen. Toch zag het er niet kaal uit. Verspreid over het hele complex waren wintergroenten aanwezig. Er stonden nog kale bessenstruiken en bramen en frambozenslierten te wachten op het voorjaar. Samen met de gebundelde bonenstokken die boven de grond worden bewaard, de composthopen en hekjes, de windschuttinkjes en nog wat lege broeikasjes geeft dat reliëf aan het landschap, vooral als er een beetje sneeuw ligt.

Het is me wel duidelijk geworden tijdens mijn wandeling, dat het echt zin heeft om voor een goede afwatering te zorgen, zoals het bestuur al een paar keer heeft gevraagd. Eigenlijk is het het beste als je groentetuin vanaf het pad een beetje schuin afloopt naar de sloot toe. En dat er een paar smalle afvoerkanaaltjes zijn gegraven tussen de plantenbedden, om het overtollige water na een hoosbui sneller te kunnen afvoeren.
Wanneer je landje aan de slootkant hoger ligt dan bij het pad, is het slim om de verhoging tijdens het spitten een beetje af te graven en de aarde daarvan uit te werpen over de lager gelegen gedeelten die al eerder zijn omgespit. Zo wordt zonder veel extra werk het beoogde effect sneller bereikt.

Zullen we daar voor 2013 ons eerste goede tuinvoornemen van maken?

                                                                                                                                                                                     Lydia Becker,
uw Tuinkabouter

05-12-2012

Groningen temperatuur-neerslag november 2012


WX Data versie 130 Groningen-Eelde KNMI gegevens

23-11-2012

Groningen temperatuur-neerslag oktober 2012


WX Data versie 130 Groningen-Eelde KNMI gegevens

12-10-2012

Groningen temperatuur-neerslag september 2012



WX Data versie 130 Groningen-Eelde KNMI gegevens

02-09-2012

Groningen temperatuur-neerslag augustus 2012


WX Data versie 130 Groningen-Eelde KNMI gegevens

01-09-2012

Verontkruiden



Een voorbeeld van aanpak

Een veel voorkomend probleem op volkstuincomplex is de lege tuinen. Besturen die weinig aandacht schenken aan het onderhoud van de tuinen krijgen ook problemen met het verhuren van deze tuinen aan (nieuwe) leden. Vaak zijn de tuinen zo slecht bijgehouden dat een nieuw lid zich nog wel drie keer bedenkt om aan een tuin te beginnen. Er zijn mensen die hun tuin opzeggen omdat ze op een complex zitten waar iedereen maar wat doet of juist niet doet. Op een gegeven moment groeien er zoveel ongewenste kruiden dat een bloemen- of groenteteler er niet meer tegenop kan en de tuin opzegt. Er zijn verenigingen die geprobeerd hebben om zonder regels over het bijhouden van de tuin de vereniging in stand te houden. De volkstuinen "veronkruiden" zodanig dat er geen echte tuinder meer overbleef.
Het is daarom een goede zaak dat er een controlebeleid wordt uitgevoerd op de volkstuincomplex om te voorkomen dat onkruiden zich wijd uitzaaien. Daar heeft iedere tuinder profijt van.
Op een aantal tuincomplexen wordt nu jaarlijks een tuinkeuring gedaan, bijvoorbeeld door een buurtvereniging. Deze keuringen vinden een paar keer per seizoen plaats en hebben als doel om de mooiste tuinen eruit te halen. Aan het eind van het seizoen worden de tuinders beloond met een aardige prijs. Een ander type tuinkeuringen is bedoeld om het volkstuincomplex zo schoon mogelijk te houden. Er wordt bijvoorbeeld één keer in de maand gecontroleerd op onkruid op de tuin. De tuinder die te veel of te groot onkruid op de tuin heeft wordt aangeschreven. Kan er worden aangetoond dat het overmacht is dan wordt er gekeken naar een oplossing. Is dit niet het geval dan moet de tuin op korte termijn worden schoongemaakt. Bij een tweede controle moet de tuin schoon zijn, zo niet dan wordt er een boete opgelegd. Leidt dit niet tot verbetering dan wordt de tuin opgezegd.
Bron DLV Nieuwsbrieven 

Tuinieren



GRONDSOORT
De tuinen zijn gelegen aan het einde van de Klaverlaan nabij het project "Uitloopgebied" (handhaving bestaand natuurgebied "wetlands" en oude graslanden) en de Zorgboerderij Mikkelhorst en vormt hiermede een sluitend geheel in de Oosterpolder.
De grondsoort kan leemhoudend zand zijn van de zandruggen Hondsrug en de Essen-Onnen rug of gemengd met een grondsoort afkomstig van de aan weerszijden gelegen laagten met leem gevuld en veengrond: drassige grond en grasland met onkruid, dat goed gedijt op vochtige grond. De veenlaag houdt een sterke ontwatering tegen, zodat in het verleden een goede ontwatering een probleem kon zijn. 
Vroeger vormde het Reitdiep een open verbinding met de zee, het slib wat achterbleef vormde een welkome bemesting!
Momenteel wordt door het Waterschap de ontwatering bepaald door een elektrisch gemaal.
(Bron Haren tussen Hunze en Aa; Geschiedenis van de Harener Waterstaat; Harener historische reeks nr. 4) 

Ongeveer 3/4 deel van de tuin bestaat uit zandgrond. De rest is gemengd zand-veen. Dit vormt een strook aan de noordkant van het tuincomplex, grenzend aan de brede sloot. Hier komt op geringe diepte turf voor.
De grondsoort en de waterhuishouding maken het tuinieren niet gemakkelijk. 
Het is vruchtbare grond: leemhoudend zand van de Hondsrug, maar ook gemengde grond in de laagten tussen de zandruggen met keileem en veengrond. Die veengrond houdt het ontwateren tegen.

GRONDBEWERKING
Niet ieder is ervan overtuigd dat er elk jaar diep gespit moet worden. Spitten is echter nuttig om de grond in het voorjaar voldoende los te maken, en nodig om mest en compost onder te werken en om onkruid de baas te blijven. U zult zien dat er verschillende spittechnieken (met bijbehorend gereedschap) op de tuin gangbaar zijn. Het is niet te zeggen welke de beste manier is, dat is heel persoonlijk. Overleg met ervaren tuinders en experimenteer met spitten om de bij u passende manier te vinden. Dat kan ernstige rugpijn voorkomen!
Het is ook mogelijk uw tuin te laten ploegen. 

ONKRUIDBESTRIJDING
Voorkomen is beter dan genezen, dat geldt ook hier. Met name tijdig schoffelen en nog beter wieden is het beste middel om onkruid onder de duim te houden. Schoffelen is het meest effectief als het droog weer is. Wees er zo vroeg mogelijk bij en laat de zon gedurende de dag haar drogende werk doen. Vervolgens het onkruid bij elkaar harken en naar de composthoop brengen. Regelmatig even licht spitten (zwart maken) van de bovenlaag helpt ook geweldig.

WATEROVERLAST
"Waterberging en -opslag: In een volkstuin wordt veel aandacht besteed aan waterberging en opslag, waterdoorlatendheid van de bodem, organische stofgehalte en bodemvruchtbaarheid om eetbare gewassen te kweken. 
Wortelstelsels en resten van gewassen gekoppeld aan voldoende omzetting van organisch materiaal in de bodem (decompositie) hebben hierdoor ook een positief effect op de capaciteit van de bodem om water te bufferen. Dit zorgt 
voor de waterberging en -opslag na extreme buien en het opgeslagen water kan gebruikt worden in drogere tijden"
(http://www.rivm.nl/bibliotheek/rapporten/607050008.pdf)

ZOMER- EN WINTERPEIL SLOTEN (Waterschap Hunze en Aa’s)
In de winter stijgt de grondwaterstand omdat de hoeveelheid neerslag dan groter is als de gewasverdamping. Sloten worden in dit seizoen ingesteld op een lage waterstand (winterpeil), zodat het grondwater naar de sloot kan stromen. Zo voorkomen we een te hoge grondwaterstand en krijgt u geen wateroverlast. In de zomer is de gewasverdamping meestal groter als de neerslag. Het water vanuit de sloten moet dan juist naar het grondwater stromen. Dat kan door sloten in te stellen op een hoge waterstand (zomerpeil). Zo verdrogen er geen planten. Bij overmatige regenval wordt het waterpeil in de omringende sloten te hoog en is van afwatering geen sprake.
Het is dan geduldig afwachten tot het peil weer is gezakt. 
Veel tuinen hebben dit euvel. 
(http://www.hunzeenaas.nl/actueel/Actuelewaterinfo) 

Het volgende seizoen de tuin in bedden verdelen en zo hoog mogelijk omgespit en de paden verdiepen.

Het Tuinboek van Hans de Vries


Het Tuinboek van Hans de Vries
Het voornaamste doel van Hans de Vries was de mens weer bewust te maken van het belang van de natuur, het enige dat in zijn ogen puur en echt was. De boodschap moeder aarde te koesteren en te beschermen, wilde hij helder overbrengen. Kunst had voor hem dan ook geen esthetisch belang maar vervulde een praktische taak: het was een middel om te communiceren en had dus een belangrijke functie in de samenleving. ‘Wat ik doe, bewustmaken van de relatie mens-natuur is van het grootste belang.’
Onderwerp van de eerste editie van Atlas voor een Nieuwe Metropool is de volkstuin die De Vries in Almelo sinds 13 juni 1970 bebouwt. Het is tevens zijn eerste kunstenaarsboek met als titel 
Het Tuinboek (Rotterdam 1971). Motief: de mens mag zich niet vervreemden van zijn belangrijkste levensfactor: de aarde. Doet hij dat wel, dan zet hij zijn bestaan op spel. Deze editie sluit helemaal aan het uitgangspunt van Atlas voor de Nieuwe Metropool: het signaleren van principiële details die voor het leven zelf van betekenis zijn, maar bijna of allang uit ons sociaal-cultureel pakket zijn gevallen. De editie bestaat uit: een beschrijving van de (tuin)handelingen, citaten, een blad met tien foto's, een tuinplattegrond, een uitslag grondonderzoek, een aanmeldingskaartje van de Rotterdamse Bond van Volkstuinders en een zakje bloemenzaad.


Henk Woudsma  http://kunstenaarsboeken.blogspot.com/2011

ATLAS VOOR EEN NIEUWE METROPOOL  (1970) redaktie: Jan Donia 

Atlas voor een Nieuwe Metropool wordt door het Lijnbaancentrum van de RSK.S. uitgegeven in twaalf maandelijkse edities. Deze informatiebulletins worden gratis toegezonden aan personen, scholen, universiteiten,instellingen en publiciteitsmedia.
 
Uitgangspunt van Atlas voor een Nieuwe Metropool is het signaleren van principiële details die voor het leven zelf van betekenis zijn,maar die bijna of allang uit ons sociaal—kultureel pakket zijn gevallen3 Elk streven naar originaliteit of uniciteit ontbreekt.
 
Onderwerp van de eerste editie van Atlas voor een Nieuwe Metropool is de volkstuin die Hans de Vries in Almelo sinds 13 juni 1970 bebouwt. Motief: de mens mag zich niet vervreemden van zijn belangrijkste levensfaktor: de aarde. Doet hij dat wel, dan zet hij zijn bestaan op het spel.
 
Naar aanleiding van deze eerste editie zal het Lijnbaancentrum deze zomer aandacht schenken aan een aantal aspekten van het volkstuinwezen. Een en ander zal geschieden in samenwerking met de Rotterdamse Bond van Volkstuinders.
 

DE DEFINITIEVE INGREEP VAN HANS DE VRIES.
 
Binnen het sociale facet dat wij ook wel beeldende kunst noemen, neemt het werk van Hans de Vries een unieke plaats in. Uniek omdat het belangrijkste element van de beeldende kunst: de “kreatieve” ingreep, bijna geheel ontbreekt.
 
Om deze reden zal in het Stedelijk Museum, waar hij van half september af aan een tentoonstelling deelneemt, zijn volkstuinprojekt ontbreken. Deze tuin zou hij buiten het museum te midden van de volkstuinen van de doorsneeburger realiseren op een wijze, die niet zou afwijken van intentie en visie van die burger. Zijn koeienprojekt (thans in de Kargadoor, Utrecht) vertoont een zelfde aspekt: de”kreatieve” ingreep ontbreekt. Het is zuiver een signaleren van de realiteit.
 
DIT IS DUS GEEN BEELDENDE KUNST.
 
Het is onvervalste werkelijkheid. Toch heeft het via een omweg te maken met die zogenaamde beeldende kunst. De evolutie in de maatschappij heeft een levenspatroon geschapen, waarin wij steeds verder van onze natuurlijke uitgangspunten afraken. Waarin wij deze zelfs volkomen aan het vergeten zijn.
 
Het werk van de Vries staat in het teken van de herinnering, zij het niet in sentimentele zin. Het is zuiver MEMORY. Als zijn projekt voor het Stedelijk was doorgegaan,had het bezoekers getrokken,niet alleen voor zijn eigen tuin, maar ook voor de tuinen van een paar honderd anderen. HET BESTAAT NOG. Wij worden gekonfronteerd met situaties, waarvan wij het bestaan misschien nog wel vermoeden,maar die elk werkelijkheidskarakter voor ons hebben verloren. De Vries is niet bezig met de relatieve of relativerende ingreep van de kunstenaar, maar met de DEFINITIEVE ingreep die wij eigenlijk alleen kennen uit de geschiedenisboeken.



Bron Jan Donia' s Atlas voor een Nieuwe Metropool Editie 1. 

De tuin ‘winterklaar’ maken



De tuin ‘winterklaar’ maken.

Een belangrijk uitgangspunt van een vereniging is dat alle leden zo groot mogelijke vrijheid hebben bij inrichting en gebruik van hun tuin. Uiteraard binnen de kaders van de wet en van de reglementen van de volkstuinvereniging, want er zijn regels waar rekening mee moet worden gehouden.

U zult merken dat tuinieren soms gecompliceerder is dan verwacht en dat met name in tijden van wateroverlast en explosieve groei van onkruid het “de baas blijven” enige inspanning vraagt. Soms volgt na een voortreffelijke start een wat moeizame periode van groei en onderhoud.

Wat is een volkstuin ? 

Een volkstuin is een particuliere tuin die niet bij de eigen woning ligt. Volkstuinen zijn er in vele soorten en maten: van traditionele moestuinen waar groente en eventueel fruit en kruiden op verbouwd worden, tot siertuinen met bloemen, heesters, een gazon, een vijver en zelfs bomen. ...
http://nl.wikipedia.org/wiki/Volkstuin

Een groep volkstuinen samen vormt een volkstuinvereniging.
Tuinieren in de volkstuin is actieve recreatie, waarbij de werkzaamheden zich niet beperken tot de eigen tuin. Die strekken zich uit tot het terrein van het gehele complex. Iedereen draagt zijn steentje bij aan de vereniging en het complex.
Zo wordt het geheel meer dan alleen een verzameling tuinen.

Vanuit deze gedachte is het ‘winterklaar’ maken van de tuin, zoals

*) het opruimen van de gewasresten (legt de resten op de composthoop)
*) de bonenstokken reinigen en droog opslaan
*) onderhoud laankant-paden-slootkant
*) plastic tomatenkas afbreken
*) onderhoud gedeelte met wintergroenten 

06-08-2012

Groningen temperatuur-neerslag juli 2012


WX Data versie 130 Groningen-Eelde KNMI gegevens

Aardbeien uit eigen tuin : de teelt

Het zal sommigen misschien verwonderen, maar als u volgend jaar in juni ook zo'n lekkere aardbeien uit eigen tuin wil, dan wordt het nu (=juli-augustus) tijd om de nodige voorbereidingen te treffen!

www.plantaardig.com/groenteninfo/aardbei/aardbeiframe.htm

05-07-2012

Aardappelziekte: phytophthora


Aardappelziekte: phytophthora
Bron Volkstuinvereniging "Ons Belang" Haren (Gn)

De afgelopen dagen is er al een phytophthora-infectie op veel tuinen geconstateerd.
Het voorkomen van phytophthora-infectie eist een actieve inzet van alle tuinders. In verband met de beperkingen die aan de toepassing van moderne middelen tegen phytophthora zijn opgelegd kan de tuincommissie niet meer spuiten.

Ons rest op dit moment alleen een maximale tuinhygiène. Dit houdt in dat alle besmettingsbronnen zo goed mogelijk van de tuin verwijderd dienen te worden. Dit betekent dat aangetaste aardappel- en tomatenplanten onmiddellijk moeten worden verwijderd.

De tuincommissie zal scherp toezien op het optreden van phytophthora infestans en zal de huurder aanspreken op het nemen van maatregelen. Eventueel zal, als de betrokkene niet snel genoeg actie onderneemt, de commissie het loof (laten) verwijderen en afvoeren.

                                Aardappel Parel Phytophthora

De afspraak is binnen onze volkstuinvereniging het aardappelloof voor 15 juli te verwijderen en af te voeren naar de containers.
Het oogsten of rooien van aardappelen kan pas ten laatste een tweetal weken na het verwijderen van het loof. Zo harden de aardappelen af d.m.v. een kurklaagje (schil) dat aangemaakt wordt ter bewaring.

Verbouw van de phytophthora resistente ras Texla
Toegestaan wordt de aardappelplant te laten doorgroeien tot het loof spontaan afsterft en de aardappel in de grond afrijpt zonder dat de planten preventief tegen phytophthora worden bespoten. Dus het loof hoeft niet voor 15 juli verwijderd te worden.

Groningen temperatuur-neerslag juni 2012


WX Data versie 130 Groningen-Eelde KNMI gegevens

12-06-2012

Groningen temperatuur-neerslag mei 2012

WX Data versie 130 Groningen-Eelde KNMI gegevens




Groningen temperatuur-neerslag april 2012


WX Data versie 130 Groningen-Eelde KNMI gegevens

Juni, aflossing van de wacht in de groentetuin


Ziezo, de vorstgevoelige gewassen zijn nog maar net gezaaid of uitgeplant of de oogst van de koukleunen die we in het vroege voorjaar aan de grond toevertrouwden is al begonnen.
Het is aflossing van de wacht. In de loop van de maand juni komen wat stukjes grond in de moestuin vrij.
Spinazie, peulerwten, slasoorten, vroege aardappelen, lenteuitjes en jonge worteltjes ruimen in de loop van de maand juni soms al de baan voor een volggewas. Maar, het is eigenlijk nog te vroeg om deze maand al helemaal de kaart van de echte najaarsgroenten en nateelten te trekken.  Er zijn immers in juni nog heel wat hoofdteelten die kunnen opgestart worden.
Wie later op het jaar nog op zoek is naar een volggewas kan na dit artikel ook best de tabel met uiterste plant- of zaaidata raadplegen in het artikel Groenten zaaien en planten in juli en augustus.

02-04-2012

Groningen temperatuur-neerslag maart. 2012



WX Data versie 130 Groningen-Eelde KNMI gegevens

Groningen temperatuur-neerslag febr. 2012



WX Data versie 130 Groningen-Eelde KNMI gegevens

04-02-2012

Groningen temperatuur-neerslag jan. 2012


WX Data versie 130 Groningen-Eelde KNMI gegevens

03-01-2012

Groningen temperatuur-neerslag dec. 2011



WX Data versie 130 Groningen-Eelde KNMI gegevens