Phytophthora: de aardappelziekte

Phytophthora is een schimmelziekte die ook wel de aardappelziekte wordt genoemd. De schimmel tast ook tomaten aan. Phytophthora kan bij warm, vochtig weer snel het gewas zwaar aantasten. De oogst kan geheel verloren gaan. De moeilijk beheersbare ziekte verspreidt ook snel naar aardappelen en tomaten in de omgeving.
Phytophthora herkent u aan bruinzwarte vlekken op het blad, waarbij aan de onderkant van het blad op de grens van ziek en gezond, groen weefsel onder vochtige omstandigheden wit schimmelpluis ontstaat. Op de stengels kunnen bruinzwarte vlekken ontstaan, die vaak beginnen in de bladoksels. Op de knollen vormt Phytophthora bruinachtige, iets ingezonken plekken; de knol is roestbruin verkleurd met ‘eilandjes’ van gezond weefsel. De knol verrot.
Verspreiding
De ziekte verspreidt zich via oösporen en via sporen en overwintert in knollen en in afvalhopen.
Oösporen zijn overlevingssporen die in de grond en in loofresten achterblijven. Ze kunnen in de grond enkele jaren overleven. Ze ontkiemen onder vochtige omstandigheden (plassen) en kunnen dan bladeren die op de grond hangen, infecteren.
Aantasting door oösporen kunt u voorkomen door niet vaker dan eenmaal per 4 jaar op hetzelfde stuk tuin aardappelen of tomaten te telen. Voorkom dat er plassen ontstaan als u de planten water geeft.
Voorkom de verspreiding van oösporen door aangetaste bladeren en stengels zo snel mogelijk te verwijderen in een dichte plastic zak. Geef dit mee met het huisvuil. Als u ziek loof op de composthoop gooit en later de compost onderspit, verspreidt u de oösporen met de compost over uw hele tuin.
Sporen zijn ziektekiemen die zich via de lucht verspreiden en zo de buur- percelen kunnen aantasten. Ze worden gevormd in het witte schimmelpluis op de onderkant van aangetaste bladeren en stengels. Verwijder aangetaste plantendelen.
Voorkomen en bestrijden
De beste maatregel tegen Phytophthora is de ziekte zo lang mogelijk voorkomen. Zit de ziekte eenmaal in het gewas, dan is een goede aanpak nodig om nog een opbrengst te halen en om uitbreiding naar buurpercelen tegen te gaan. Het is bovendien wettelijk verplicht om zware aantastingen te bestrijden.
Met de volgende maatregelen kunt u de gevolgen van de ziekte voorkomen of uitstellen:
• opslagplanten en afvalhopen verwijderen;
• NAK-gekeurd pootgoed gebruiken (dit is op diverse ziekten en aantastingen gekeurd en onderzocht);
• vroeg gewas (voorkiemen, vroeg rijpend ras);
• evenwichtige bemesting en juiste plantafstand;
• aangetast loof verwijderen in een dichte plastic zak;
• chemische bestrijding.
Chemische bestrijding van de schimmel werkt preventief. Dat betekent dat u het gewas spuit voordat het aangetast is. Daarvoor zijn diverse middelen verkrijgbaar. Volg de gebruiksaanwijzing strikt op.
Bron: LTO-Nederland
Oösporen:
Deze dikwandige sporen ontstaan na aantasting in het blad en komen vrij in de grond als het blad wordt afgebroken. In kleigrond kunnen de sporen 3 jaar overleven, in zandgrond 4 jaar. Via opspattend water infecteren ze het nieuwe gewas. Het is zelfs niet uit te sluiten dat de oösporen rechtstreeks knollen of opkomende stengels kunnen infecteren.
Alternatieve waardplanten:
Naast raketblad (Solanum sisymbriifolium), is in Nederland ook bitterzoet (Solanum dulcamara) bekend als waardplant voor Phytophthora infestans. (Een waardplant of gastheer is een plant waarop een organisme of virus de bestanddelen vindt, die voor zijn groei (en vermeerdering) nodig zijn. Zo'n organisme kan een insect, rups, spint, schimmel, bacterie, halfparasitaire of parasitaire plant zijn. Ook van andere nachtschadeachtige zijn gevallen bekend van aantasting)
Ook van andere nachtschadeachtigen zijn gevallen bekend van aantasting.